زهر زبان
آیا در مورد مکالمات و سخنان روزانه و شبانۀ خود توجه کردهایم؟! آیا میدانید که تنها چند کلمه، شما را محبوبترین فرد در نزد کسی، یا منفورترین شخص میگرداند؟!
گاهی کلمات ما مانند تیرهای سمّی از کمینگاه دهان پرتاب میشود و قلب یک انسان، یا یک جمعیت را تکهپاره میکند.
گاهی برخی از ما اینقدر روی لغات، ادبیات و کلمات کاربردی میچرخد و کلنجار میرود که آداب اولیۀ سخنگفتن را فراموش میکند. این عادت و تکهکلام بهگونهای شده که در وقت سخنگفتن، مخاطب را با کلمات فرد خطاب میکنند؛ اگرچه که مخاطب از آنها بزرگتر باشد.
خوبی... کجایی... بیا... حرف بزن... گوش کن... تو آدم خوبی هستی... و...
متأسفانه برخی حتی با پدر و مادر و استادان خود اینگونه سخن میگویند: پدر «تو» کجایی... مادر «تو» چه کار میکنی... استاد «تو» چه وقت میایی...
حقا که این بیانصافی بزرگی است!
برخی افراد ادعا یا بهانهتراشی میکنند که این عرفوعادت ماست و تکهکلامم شده و نمیتوانم آن را تغییر دهم یا اصلاح کنم. عجب! پس اگر یک کلمۀ فحشوناسزا یا لعنونفرین تکهکلامشان گردد، بازهم چنین بهانهای را مطرح میکنند؟!
الحمدلله در خانوادۀ ما، مخاطب قراردادن کودکان با کلمۀ «تو» عیب و حتی ممنوع است؛ چون اگر ما کودکان را با کلمۀ «تو» مخاطب قرار دهیم، چگونه میتوانیم انتظار داشته باشیم آنها در هنگام سخنگفتن با ما، کلمۀ «شما» را به کار گیرند.
من تقدسگرا نیستم و نمیخواهم از همدیگر بتی بسازیم؛ بلکه باید انصاف داشته باشیم و محترمانه و مؤدبانه رفتار کنیم. همیشه گفتند: «احترام کنید تا احترام شوید».
همچنین ما همواره در همهجا جار میزنیم و شعار میدهیم که اسلام دین صلح و صفا، اخوت و صمیمیت، مودت و مهربانی است؛ پس خود بیندیشید و قضاوت کنید که آیا در این کلمات گستاخانه و بیادبانۀ ما، شمهای از زیباییهای اسلام وجود دارد؟! آن اسلامی که پیامبر مهربانش میفرمایند:
«لبخند تو بهصورت برادر مسلمانت، صدقهای برای توست».
«هیچکار نیکی را کوچک نشمارید؛ هرچند که با برادر مسلمانتان با گشادهرویی صحبت کنید».
✍️ خلیل الرحمن خباب
۲۷ آذر / قوس ۱۴۰۰ زاهدان